Coronaproof werken: waar moet je aan denken

Covid-19 heeft een grote impact op het werkende leven. Werkgevers zijn er in het afgelopen jaar goed in geslaagd om zich aan te passen aan de nieuwe realiteit en hebben hun werkprocessen ‘coronaproof’ gemaakt. 

Covid-19 vereist ook extra maatregelen van de werkgever op het gebied van veilig werken. Arbeidsrecht advocaat Emilie van der Lans van Wessel Van der Lans Advocaten legt uit waar bedrijven aan moeten voldoen. En welke risico’s zij lopen als zij te weinig doen om hun werknemers te beschermen tegen Covid-19. 

Veilige werkomgeving en actuele RI&E 

Werkgevers hebben de plicht om te zorgen voor een veilige werkplek. Covid-19 verplicht de werkgever tot aanvullende maatregelen voor een gezonde werkplek. Wat de werkgever precies moet doen, hangt af van de situatie op het werk en het type onderneming. Voor het veilig werken in een zorginstelling zijn andere maatregelen nodig dan voor het veilig werken in de supermarkt. De werkgever zal haar werknemers in ieder geval goed moeten informeren en duidelijke instructies moeten geven over coronaproof werken én daar de juiste (beschermings)middelen voor moeten aanleveren. Maar de werkgever moet ook controle uitoefenen en nagaan of deze instructies worden nageleefd. In de meeste gevallen is het niet voldoende als een werkgever zich enkel aan de RIVM-richtlijnen houdt, er wordt meer van hem verwacht. 

Werkgevers moeten in aanvulling hierop een zogenaamde ‘RI&E’ (Risico-inventarisatie- en -evaluatie) opstellen met daarin de risico’s die er zijn op het gebied van veilig werken en de wijze waarop deze risico’s zoveel mogelijk beperkt kunnen worden. Als een bedrijf meer dan 25 werknemers heeft, dan bestaat de verplichting om de RI&E te laten toetsen door een Arbodeskundige. De wet bepaalt dat de RI&E actueel moet zijn. Dit betekent dat Covid-19 reden is voor een aangepaste RI&E. Geen enkele RI&E was immers toegerust op een pandemie. 

In het Arbeidsomstandighedenbesluit is daarnaast per 1 december 2020 een extra artikel opgenomen specifiek gericht op Covid-19 waarin staat dat er voldoende hygiënische voorzieningen moeten zijn en dat er doeltreffende voorlichting moet worden gegeven aan werknemers over de bestrijding van Covid-19 op de werkplaats.  

Risico’s 

Voldoet de werkgever niet aan zijn verplichtingen op het gebied van veilig werken, dan lopen zijn werknemers meer risico op besmetting met Covid-19. Dat is op zichzelf natuurlijk al voldoende reden om zich in te spannen voor een veilige werkplek en de RI&E aan te passen. 

Daarnaast kan de werkgever bij een controle van de Inspectie SZW te maken krijgen met een boete of een verplichting om het werk stil te leggen als blijkt dat de werkplek niet coronaproof is. In het jaarplan 2021 heeft de Inspectie SZW aangegeven te gaan controleren op de aanwezigheid van een RI&E én op coronaproof werken, zodat er dus controles zullen komen op de naleving van bovengenoemde verplichtingen. 

Een laatste risico is dat de werkgever aansprakelijk wordt gesteld voor de schade die een werknemer lijdt als hij het virus oploopt. De werkgeversaansprakelijkheid is geregeld in artikel 7:658 van het Burgerlijk Wetboek. Lijdt de werknemer schade in de uitoefening van de werkzaamheden, dan is de werkgever daarvoor aansprakelijk, tenzij hij zijn zorgplicht voor een veilige werkplek heeft nageleefd. Om tot deze aansprakelijkheid te komen moet een werknemer (enkel) bewijzen dat hij schade heeft opgelopen bij de uitvoering van zijn werkzaamheden. Hoewel het lastig kan zijn voor een werknemer om aan te tonen dat hij Covid-19 heeft opgelopen op het werk, kan het zijn dat de rechter een werknemer een handje zal helpen bij dit bewijs in het geval een werkgever zijn verplichtingen op het gebied van veilig werken onvoldoende is nagekomen. De praktijk zal moeten uitwijzen hoe groot dit risico is, maar wel een extra reden dus om je te houden aan de verplichtingen.

Heb je concrete vragen over dit artikel? Neem contact met ons op.