Het ontslag van een statutair bestuurder van een besloten vennootschap (BV) is een proces dat zorgvuldig moet worden voorbereid en uitgevoerd. Juridische complicaties kunnen snel ontstaan, aangezien zowel vennootschapsrechtelijke als arbeidsrechtelijke aspecten van belang zijn bij het ontslag van een statutair bestuurder. In dit artikel bespreekt advocaat Emilie van der Lans de stappen die u moet volgen, en geeft zij een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten.

Stap 1: Informatie verzamelen en de situatie analyseren

De eerste stap bij het ontslag van een bestuurder is het in kaart brengen van de feitelijke situatie en de juridische structuur. Het is van belang vast te stellen of de betreffende persoon inderdaad statutair bestuurder is en als zodanig rechtsgeldig is benoemd. Daarnaast kan het relevant zijn om na te gaan of de bestuurder ook bij andere vennootschappen betrokken is, zowel in Nederland als in het buitenland.

Verder moet de aard van de contractuele relatie tussen de BV(‘s) en de bestuurder worden onderzocht. Is de bestuurder in dienst op basis van een arbeidsovereenkomst, een managementovereenkomst, of via een management-BV? Deze contractuele verhouding bepaalt voor een groot deel welke ontslagprocedure gevolgd moet worden.

Stap 2: Besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA)

Bij het ontslag van een statutair bestuurder speelt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) doorgaans een centrale rol. De AVA is meestal het bevoegde orgaan om een statutair bestuurder te ontslaan. Het besluit van de AVA moet voldoen aan de vennootschapsrechtelijke eisen. Als er een ondernemingsraad (OR) is, heeft deze een adviesrecht over het voorgenomen ontslag. Daarnaast moet de bestuurder de mogelijkheid krijgen om zijn zienswijze te geven en een raadgevende stem uit te brengen voordat de AVA een definitief besluit neemt.

De statuten van de BV zijn van groot belang in dit proces, omdat deze specifieke voorschriften kunnen bevatten over de ontslagprocedure, zoals de vereiste van een gekwalificeerde meerderheid bij de stemming. Ook moeten eventuele contractuele afspraken over opzegtermijnen en vergoedingen zorgvuldig worden nageleefd.

Stap 3: Arbeidsrechtelijke aspecten

Wanneer een statutair bestuurder ook een arbeidsovereenkomst heeft, zijn de arbeidsrechtelijke regels ook van toepassing op het ontslag. Hierbij geldt wel een bijzondere regel voor de statutair bestuurder, namelijk dat een vennootschapsrechtelijk ontslagbesluit van de AVA doorgaans ook een einde maakt aan de arbeidsrechtelijke relatie. Desondanks moeten de verplichtingen uit het arbeidsrecht, zoals ter zake opzegtermijnen en vergoedingen, in acht worden genomen.

Omdat het arbeidsrecht ook van toepassing is, geldt dat het ontslag gebaseerd moet zijn op een redelijke grond in de zin van artikel 7:669 BW, zoals disfunctioneren of een verstoorde arbeidsrelatie. Wanneer een redelijke grond ontbreekt, kan de arbeidsovereenkomst achteraf niet worden hersteld. Wel kan de bestuurder een extra ontslagvergoeding claimen, een zogenaamde billijke vergoeding.

Uit onderzoek naar de rechtspraak van een aantal jaren terug, blijkt dat de billijke vergoeding voor statutair bestuurders sterk varieert. In de meeste gevallen ligt deze tussen de €50.000 en €125.000, maar gemiddeld komt dit neer op een vergoeding van ongeveer 8 maandsalarissen. Dit is echter slechts een indicatie, omdat de exacte hoogte afhangt van de omstandigheden van het geval, waaronder ook het salaris van de bestuurder. 

Stap 4: Ontslag met wederzijds goedvinden

Een ontslag van een statutair bestuurder kan ook in onderling overleg worden gerealiseerd, door middel van een vaststellingsovereenkomst. Dit biedt voordelen voor beide partijen: het is doorgaans sneller en minder kostbaar dan een gedwongen ontslagprocedure. Bovendien is in het geval van ontslag met wederzijds goedvinden geen advies van de OR nodig. De voorwaarden, zoals een beëindigingsvergoeding en opzegtermijnen, worden vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst.

Bij deze vorm van ontslag is het van belang om goed te controleren of alle relevante statutaire en contractuele bepalingen worden nageleefd, zodat het ontslag niet alsnog kan worden aangevochten.

Onze advocaten hebben ervaring met het begeleiden van ondernemingen die een bestuurder van een BV willen ontslaan. Ook als u zelf bestuurder van een BV bent en een ontslag dreigt, dan is het zinvol om contact te zoeken met onze specialisten. 

Vragen over dit artikel, neem contact op met Emilie van der Lans: emilie@wesselvanderlans.nl